10 απαντήσεις σε εχθρικές θέσεις (ανυπόγραφο κείμενο) περί πάτριου (παλαιού) ημερολογίου

Αξιότιμε αναγνώστη,

Τον τελευταίο καιρό διανέμεται έξω από Εκκλησίες ένα φυλλάδιο άκρως ψευδούς και συκοφαντικού περιεχομένου, στο οποίο αν και ανυπόγραφο, αισθανθήκαμε την ανάγκη να απαντήσουμε προς αποκατάσταση της τάξης και της αλήθειας.

Ο κρυφός πόλεμος εναντίον των Γνησίων Ορθοδόξων Χριστιανών δεν είναι σημερινή υπόθεση. Τα τελευταία όμως χρόνια εντείνεται εκ μέρους της κρατούσης ελλαδικής Εκκλησίας για ένα και μόνο σκοπό. Να δημιουργήσουν αρνητικές εντυπώσεις στους πιστούς, ώστε στην επερχόμενη ένωση με τους παπικούς, να τους εγκλωβίσουν, ώστε να μην στραφούν προς τους Γ.Ο.Χ. Γι’ αυτό ευκαίρως και ακαίρως βάλουν εναντίον μας, ενώ συναγελάζονται με παπικούς, προτεστάντες, μουσουλμάνους και πάσης φύσεως αιρετικούς.

Τελευταίως σ’ αυτή την πολεμική τακτική έχουν εντάξει την διανομή ανυπόγραφων φυλλαδίων, προσπαθώντας να πείσουν μέσω φιλτραρισμένων κειμένων, ότι σχισματικοί και αιρετικοί είναι οι Γνήσιοι Ορθόδοξοι Χριστιανοί, αποκρύπτοντας ότι οι ίδιοι αγκαλιάζουν τους αιρετικούς.

Στερούμενοι το θάρρος του λόγου τους, προφανώς ύπουλα, χρησιμοποιούν ψευδή επιχειρήματα και για να τα τεκμηριώσουν επικαλούνται ελλιπή αποσπάσματα λόγων των Αγίων Πατέρων. Πέρα από εμάς κάθε τέτοια τακτική. Με νηφαλιότητα θα απαντήσουμε, αλλά και ενυπόγραφα, απορρίπτοντας τους αίολους ισχυρισμούς τους ένα προς ένα.

1.     Μέσω του φυλλαδίου προσπαθούν να πείσουν τον αναγνώστη, ότι οι Γνήσιοι Ορθόδοξοι Χριστιανοί δημιούργησαν - όπως λένε- μία δική τους Εκκλησία.
Απάντηση: Οι Γ.Ο.Χ. δεν δημιούργησαν καμιά δική τους Εκκλησία. Νέα Εκκλησία δημιούργησαν οι ίδιοι αποσχιζόμενοι και τροποποιώντας τις αρχικές θέσεις της μίας Αγίας Καθολικής Εκκλησίας, η οποία δεν αναγνώριζε καμιά άλλη αιρετική παραεκκλησία ότι έχει μυστήρια ή ότι έχει την Χάρη του Αγίου Πνεύματος. Αλλοιώνοντας την πάγια θέση της Εκκλησίας και αναγνωρίζοντας τα μυστήρια των παπικών, ποιος σχίζεται από την ορθόδοξη Εκκλησία; Οι του νέου ημερολογίου που τα αναγνωρίζουν ή οι Γ.Ο.Χ. που συνεχίζουν την στάση των Αγίων Πατέρων και δεν αναγνωρίζουν τα μυστήρια των αιρετικών;

2.     Ισχυρίζονται ότι το Ιουλιανό ημερολόγιο είναι ατελές και ότι έπρεπε να διορθωθεί. Ισχυρίζονται ότι οι Γ.Ο.Χ. ως «κολλημένα μυαλά» δεν κατανόησαν αυτή την ανάγκη και διατηρούν ένα λάθος.
Απάντηση: Ψεύδονται και ψεύδονται ασυστόλως. Δεν άλλαξαν το ημερολόγιο για να διορθωθεί το ημερολογιακό κενό που δημιουργήθηκε. Το άλλαξαν -όπως και οι ίδιοι ομολογούν- για να έρθουν πιο κοντά στους παπικούς. Στην εγκύκλιο του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως το 1920, προτείνουν 11 μέτρα για να πλησιάσει η ορθόδοξη Εκκλησία τους παπικούς. Ένα απ’ αυτά είναι η αλλαγή του ημερολογίου. Τα υπόλοιπα αφορούν αναγνώριση μυστηρίων των παπικών. Γι’ αυτό και είναι δυνατή η σύναψη μεικτών γάμων. Αμοιβαίο σεβασμό των διαφορών. (Δηλαδή, για να γίνει κατανοητό το ανωτέρω, έπρεπε πχ οι Πατέρες της Εκκλησίας να μην συγκαλέσουν την Α΄ Οικουμενική Σύνοδο για να καταδικάσουν τον Άρειο, αλλά να του πουν σεβόμαστε την αίρεσή σου και διατήρησέ την όπως πιστεύεις). Επίσης η εγκύκλιος προβλέπει φιλικότερες σχέσεις, όπως επικοινωνία των θεολογικών σχολών. Δηλαδή, οι αιρετικές ψευδοθεολογικές τους σχολές να δηλητηριάσουν τις ορθόδοξες. Δημιουργία συνεδρίων (βλέπε Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών), ανταλλαγή αντιπροσώπων, συγγραμμάτων κλπ. Οι Γ.Ο.Χ. αρνήθηκαν όλες αυτές τις θέσεις και όχι (όπως ισχυρίζονται) το Γρηγοριανό ημερολόγιο. Αν πιστεύουν ότι η διαφορά μας είναι οι 13 μέρες, τους χαρίζουμε και άλλες 13. Αλλά, πρωτίστως να ομολογήσουν ότι παπικοί, προτεστάντες και άλλοι παρόμοιοι είναι αιρετικοί και ως αιρετικούς θα τους αντιμετωπίζουμε και όχι «χαϊδεύοντάς» τους, σεβόμενοι τις διαφορές.

3.     Εντός του κειμένου τους στο φυλλάδιο ομολογούν ότι το νέο Γρηγοριανό ημερολόγιο έχει καταδικαστεί από 3 Συνόδους στην Κωνσταντινούπολη το 1583, 1587, 1593, αλλά δεν εμβαθύνουν καθόλου στο ζήτημα αυτό. Το ξεπερνούν σαν παρωνυχίδα. Πως κάτι που είναι καταδικασμένο από Σύνοδο, εσύ το αποδέχεσαι; Σ’ αυτό το ερώτημα απάντηση δεν δίνει το φυλλάδιο.

4.     Υποστηρίζουν ότι η προσθήκη των 13 ημερών δεν είναι θέμα δογματικό και Κανονικό. Δηλαδή, δεν είχε καμιά σχέση με την ουσία της ορθόδοξης πίστης.
Απάντηση: Και πάλι ψευδόμενοι προσπαθούν να θολώσουν τα νερά, επικεντρώνοντας την προσοχή των πιστών στο ημερολόγιο και όχι στην αποδοχή των αιρετικών θέσεων του παπισμού. Πχ οι Γ.Ο.Χ. δεν έχουν επικοινωνία με άλλες Εκκλησίες, οι οποίες διατηρούν μεν το παλαιό Ιουλιανό ημερολόγιο κατά «τύποις», είναι δε οικουμενιστές και αποδέχονται τους αιρετικούς παπικούς. Θέλουμε να πιστεύουμε ότι έγινε κατανοητό πως δεν είναι οι 13 μέρες που μας χωρίζουν, αλλά οι αιρέσεις που αποδέχονται.

5.     Στο φυλλάδιο αποκρύπτουν πολλά σημαντικά γεγονότα. Όπως, τον ρόλο που έπαιξε ο τότε καθηγητής της θεολογικής σχολής Αθηνών Χρυσόστομος Παπαδόπουλος, ο οποίος ως καθηγητής και μέλος της επιτροπής μελέτης αλλαγής του ημερολογίου, αποφαίνεται τα εξής: Η Εκκλησία της Ελλάδος αν αποδεχθεί το ημερολόγιο, θα «καταστεί σχισματική» έναντι των άλλων και η αλλαγή αυτή θα καταστρέψει την ενότητα και την δύναμη της Εκκλησίας και θα αποβεί ασύμφορη και επιζήμια. Τα ανωτέρω αποφασίστηκαν από την επιτροπή απαρτιζόμενη από τους Χρυσόστομο Παπαδόπουλο και τους καθηγητές πανεπιστημίου Γ. Κοφινά, Δ. Αιγινίτη, Π. Τσιτσεκλή και Α. Αλιβιζάτο, στις 16/1/1923. Όταν όμως μετά από λίγο καιρό ο κ. Χρυσόστομος Παπαδόπουλος έγινε αρχιεπίσκοπος, αναίρεσε τις θέσεις του και το 1924 αποδέχθηκε το νέο ημερολόγιο. Βαρύ το τίμημα της αρχιεπισκοπής.

6.     Στο φυλλάδιο δεν γίνεται καμία αναφορά για τον ρόλο του τότε Πατριάρχη Κων/λεως Μελέτιο Μεταξάκη. Το 1903 τον βρίσκουμε στο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων ως γραμματέα και εκπρόσωπό του. Το 1910 εξελέγη Μητροπολίτης Κιτίου στην Κύπρο. Το 1918 διαδέχεται τον Αρχιεπίσκοπο Θεόκλητο στην Αθήνα. Το 1920 γίνεται Αρχιεπίσκοπος Βορείου και Νοτίου Αμερικής. Το 1921 γίνεται Πατριάρχης Κων/λεως και αποδέχεται το νέο ημερολόγιο. Το 1926 γίνεται Πατριάρχης Αλεξανδρείας και αλλάζει και εδώ το ημερολόγιο, επειδή ο προκάτοχός του Πατριάρχης Φώτιος δεν το είχε αποδεχθεί. Η εξέλιξη της καριέρας του Μελέτιου Μεταξάκη αφίεται στην κρίση του καθενός. Μόνο μία υπενθύμιση: Ο Αρχιμανδρίτης Χαράλαμπος Βασιλόπουλος στο βιβλίο του για τον άγιο Νεκτάριο γράφει «Ο Μεταξάκης ήταν μασόνος, μοντέρνος νεωτεριστής και έκανε πολύ κακό στην Εκκλησία. Πολύ κατέτρεξε τον άγιο Νεκτάριο, ήταν κατά του μοναχισμού. Ο Μεταξάκης που έκανε τόσα εις βάρος της Ορθοδοξίας είχε οικτρό τέλος … εξ αντιθέτου ο Νεκτάριος Πενταπόλεως που έμεινε πιστός στην παράδοση και υπέμεινε τους πειρασμούς και τις διώξεις είχε άγιον τέλος» Χαραλάμπους Βασιλοπούλου, Αγ. Νεκτάριος (εκδ. Ορθοδόξου Τύπου, Κάνιγγος 10 Αθήναι, 2001). Γιατί άραγε ο π. Χαράλαμπος Βασιλόπουλος τον ονομάζει μασόνο, αλλά δέχεται τις αλλαγές που έκανε στο ημερολόγιο; Είναι απορίας άξιον.

7.     Στο ανυπόγραφο φυλλάδιο δεν γίνεται ουδεμία μνεία για τους διωγμούς, τις φυλακίσεις, τις εξορίες που υπέστησαν οι Γ.Ο.Χ. και τις απόπειρες δελεασμού ή εκφοβισμού των ιεραρχών τους. Αποσιωπούν τα ξυρίσματα ιερέων, τους αποσχηματισμούς, τα σφραγίσματα Εκκλησιών και πολλά άλλα δεινά. Τέλος άφησαν ακέφαλο, δηλαδή χωρίς Επισκόπους τον αγώνα των Γ.Ο.Χ. λόγω των εξοριών. Ναι, η ιεροσύνη μας προέρχεται από την ορθόδοξη Εκκλησία της ρωσικής διασποράς στην Αμερική, απ’ όπου και λάβαμε Αρχιεροσύνη. Ναι, είναι χειροτονία έξω από τα όρια του ελλαδικού χώρου, αλλά γι’ αυτό ευθύνονται οι διωγμοί και όσοι τους προκάλεσαν. Αυτό όμως θα ήταν κατακριτέο, αν υπήρχαν όντως ορθόδοξοι Αρχιερείς εντός του ελλαδικού χώρου και τους αγνοούσαμε. Δυστυχώς η ιεραρχία της ελλαδικής Εκκλησίας ακολούθησε τις αιρετικές θέσεις και δοξασίες του Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου Παπαδόπουλου και Πατριάρχου Μελετίου Μεταξάκη. Η αλλαγή που επέφερε τότε η ελλαδική Εκκλησία καταδικάστηκε από τα υπόλοιπα Πατριαρχεία, αλλά όπως έχει ήδη περιγραφεί η μετάβαση του Μεταξάκη από το ένα Πατριαρχείο στο άλλο δεν ήταν τυχαία. Ενέτασσε το εκάστοτε Πατριαρχείο στο νέο ημερολόγιο.

8.     Στο φυλλάδιο μάς κατηγορούν ως παρασυναγωγή, διότι δεν αποδεχθήκαμε το νέο ημερολόγιο (αν αυτό είναι το σφάλμα μας) και μας καλούν να επιστρέψουμε στους κόλπους της Εκκλησίας τους.
Απάντηση: Γιατί δεν κάνουν το ίδιο και με τους προτεστάντες, παπικούς, προχαλκιδόνιους κ.α.; Γιατί δεν τους αποκαλούν παρασυναγωγές; Γιατί δεν τους καλούν ν’ αρνηθούν τις αιρέσεις τους και να επιστρέψουν στους κόλπους της ορθοδόξου Εκκλησίας; Αντιθέτως, συμμετάσχουν σε διαχριστιανικούς διαλόγους, παγκόσμια συμβούλια και ισοσταθμίζουν Ορθοδοξία και αίρεση. Αποδέχονται τα μυστήρια των προτεσταντών, τους ομοφυλόφιλους πάστορες και παστόρισές τους, συνεργάζονται σε συνέδρια, σεμινάρια που οργανώνουν θεολογικές σχολές ελληνικών πανεπιστημίων με ευαγγελιστές και παντός είδους αιρετικούς. Δεν καταδικάζουν την Ουνία, που είναι κρυφή πληγή της Ορθοδοξίας, αλλά συμμετέχουν ομοτράπεζοι στα ίδια συμβούλια.

9.     Συνδιαλέγονται με άπαντες εκτός … από τους Γνήσιους Ορθόδοξους Χριστιανούς. Προκαλούμε όποιον, όποτε και όπου θέλει σε ανοιχτό διάλογο και όχι κεκλεισμένων των θυρών. Κάτι που πάντα αποφεύγουν, διότι τότε θα πέσουν οι μάσκες που τους κρύβουν.

10.Τέλος, ας ακούσουν και τις δικές τους εσωτερικές αντιφωνίες και αντιρρήσεις, που προβάλουν διακεκριμένοι θεολόγοι καθηγητές πανεπιστημίων και ιερείς, οι οποίοι πολλές φορές εναντιώθηκαν στα αιρετικά τους ανοίγματα. Ας ακούσουν τις επικρίσεις της εφημερίδας τους «Ορθόδοξος Τύπος». Ας έχουν πάντα υπόψη τους πως η αλήθεια δεν έχει σχέση με πλήθος, θέσεις, εξουσία, αλλά βρίσκεται εκεί που αναπαύεται το Άγιο Πνεύμα, εκεί που υπηρετείται η Ορθοδοξία αμόλυντη και αδιάφθορη από την αίρεση.

 

ΤΟ ΧΑΣΜΑ ΔΙΕΥΡΥΝΕΤΑΙ

Η κρατούσα ελλαδική Εκκλησία επισήμως αναγνωρίζει όλα τα «μυστήρια» των Προτεσταντών, Ρωμαιοκαθολικών και πάσης φύσεως αιρετικών.
Τον τελευταίο καιρό όμως η κρατούσα ελλαδική Εκκλησία, παντελώς μυστικά, ύπουλα και δόλια, με ένα επί πλέον κτύπημα «κάτω από τη μέση», αποσκοπώντας να οδηγήσει τους απλούς ορθοδόξους χριστιανούς πολίτες σε παραπλάνηση και τους Γ.Ο.Χ. σε αδιέξοδο, έπαψε να αναγνωρίζει τα Μυστήρια των Γ.Ο.Χ., προφασιζόμενη ότι στερούμαστε αποστολικής διαδοχής. Είναι πασιφανές ότι ψευδόμενη προσπαθεί να αποπροσανατολίσει τους ημιμαθείς και να παραπλανήσει τους αδαείς επί του θέματος.

 Όλοι γνωρίζουν ότι η αποστολική διαδοχή μας προέρχεται από υπερόριες χειροτονίες εκ της Ρωσικής Εκκλησίας της διασποράς. Γι’ αυτή μας την ενέργεια αποκλειστικοί υπεύθυνοι είναι μόνο αυτοί, που με τους διωγμούς που είχαν εξαπολύσει εναντίον μας, μας απαγόρευαν να κτίσουμε Εκκλησίες και να λατρεύουμε τον Χριστό πιστά ακολουθούμενοι «κατά γράμμα» τους κανόνες των Αγίων Πατέρων.
Όμως αυτοί έχουν αποστολική διαδοχή; π.χ. ο αιρετικός Νεστόριος είχε ορθόδοξη χειροτονία. Όταν όμως περιέπεσε στην αίρεση η σύνοδος τον καθαίρεσε και δεν αναγνώρισε τα μυστήρια που είχε τελέσει.
Η διαδοχή διατηρείται εκεί όπου πρεσβεύουν ορθόδοξα και όχι κακόδοξα. Γι’ αυτό από το σχίσμα του 1054 και εντεύθεν η ορθόδοξη Εκκλησία δεν αναγνώριζε τα μυστήρια των Ρωμαιοκαθολικών, όχι γιατί δεν είχαν αποστολική διαδοχή, αλλά γιατί την απώλεσαν λόγω των αιρέσεών τους.

Ας αναλογιστούν οι ιερείς της κρατούσης Εκκλησίας αν αυτοί διατηρούν την αποστολική τους διαδοχή, συμπροσευχόμενοι και μετέχοντες στις παπικές αιρέσεις αναγνωρίζοντας τα κακόδοξα «μυστήρια» τους και ύστερα ας κρίνουν την κανονικότητα των Μυστηρίων των Γ.Ο.Χ.! Η ιστορία τελικά μας δικαίωσε, διότι η κρατούσα Εκκλησία παρέκλινε έκτοτε κατά το πλείστον από τις αρχικές της θέσεις.

Εμείς οι ορθόδοξοι οφείλουμε να γνωρίζουμε και να ενημερωνόμαστε για τις συνέπειες της πίστεώς μας, η οποία «τελείται υπό διωγμό». Όσοι μετέχουμε στα ορθόδοξα Μυστήρια πρέπει να έχουμε πλήρη συνείδηση αυτών και των εμποδίων που θα μας προκύψουν από την ελλαδική Εκκλησία. Η κρατούσα Εκκλησία προσπαθεί να διευρύνει το χάσμα, επιφέροντας προμελετημένα εμπόδια, τρομοκρατώντας τους πιστούς, ώστε να παραμείνουν εγκλωβισμένοι εντός του δικού της πλαισίου, φοβούμενη την αποσκίρτηση τους και την επάνοδο τους στην Εκκλησία των Γ.Ο.Χ.
Στην ουσία φοβούνται τους Γνήσιους Ορθόδοξους Χριστιανούς, διότι απ’ αυτούς ασκείται έλεγχος για τις παρατυπίες τους και είναι οι μοναδικοί που δεν έχουν σκύψει το κεφάλι στη μνημόνευσή τους, γι’ αυτό και τους πολεμούν.

Λόγος Αγ. Γρηγορίου Νύσσης «κατά τοκιζόντων»

Προς επιβεβαίωση του αληθούς παλαιοτέρου άρθρου μας, περί πνευματικής κρίσης στην Ελλάδα, η οποία προηγήθηκε της οικονομικής, θα προσπαθήσουμε να ανιχνεύσουμε μέσω του λόγου του Αγ. Γρηγορίου Νύσσης «κατά τοκιζόντων», τις αποδείξεις των όσων αναφέρθηκαν.

Ο λόγος αυτός εκφωνήθηκε από τον Άγιο για να καυτηριάσει τόσο τους δανειστές, όσο και τους δανειζόμενους χρημάτων με τόκο. Ο λόγος είναι εκπληκτικός, καταγγέλλει τη νέα τάξη πραγμάτων και έχει την διαχρονικότητα, όπως άλλωστε όλα τα κείμενα των Αγίων Πατέρων μας.
Αναφέρει λοιπόν ο Άγιος Γρηγόριος Νύσσης:

·         «Η κοινωνική εκμετάλλευση είναι η αιτία της φτώχειας και της δυστυχίας των πολλών».

·         «Ανώφελο να δημιουργείς πολλοὺς φτωχοὺς με την εκμετάλλευση
και ν’ ανακουφίζεις έναν με την ελεημοσύνη.»

Όσον αφορά τους τοκιστές:
«Αργόσχολη και πλεονεκτική είναι η ζωή του τοκιστή. Δε γνωρίζει αυτός τους κόπους της γεωργίας ούτε την εφευρετικότητα του εμπορίου. Αντίθετα (απ’ ότι συμβαίνει με όσους ασκούν παραγωγικά επαγγέλματα), ο τοκιστής κάθεται στον ίδιο πάντοτε τόπο, μέσα στο σπίτι του μεγαλώνει τα θρεφτάρια της κερδοσκοπίας.

Άσπαρτα κι ακαλλιέργητα θέλει τα πάντα γι’ αυτόν να φυτρώνουν.
Γι’ αλέτρι έχει την πέννα· για χωράφι, το χαρτί· για σπόρο, το μελάνι· για βροχή, το χρόνο που τού πολλαπλασιάζει αθόρυβα τους τόκους των χρημάτων. Δρεπάνι του είναι η δικαστική απαίτηση του χρέους, αλώνι, το σπίτι του, όπου λιανίζει τις περιουσίες των αναγκασμένων ανθρώπων. Όλων τ’ αγαθά τα βλέπει δικά του.  Εύχεται στους ανθρώπους ανάγκες και συμφορές, για να τρέξουν υποχρεωτικά να δανειστούν απ’ αυτόν. Μισεί τους αυτάρκεις και όσους δεν έχουν δανειστεί απ’ αυτόν, τους θεωρεί εχθρούς του.

Συχνάζει στα δικαστήρια για ν’ ανακαλύψει κάποιον που τον πιέζουν οι δανειστές και τους φοροεισπράκτορες ακολουθεί, όπως τα κοράκια τους στρατούς που διεξάγουν πόλεμο (για να τρώνε τους σκοτωμένους). Κουβαλάει παντού το κομπόδεμα, και σαν δόλωμα το δείχνει σ’ εκείνους που τους πνίγει η ανάγκη, ώστε, ανοίγοντας γι’ αυτό το στόμα, να καταπιούν μαζί μ’ αυτό και το αγκίστρι του τόκου. Καθημερινά μετράει τα κέρδη, μα η δίψα του για χρήμα δε σβήνει. Στεναχωριέται για το χρυσάφι που έχει φυλαγμένο στο σπίτι, επειδή μένει αχρησιμοποίητο κι ανεκμετάλλευτο...».

Μήπως κάτι παρόμοιο δεν συμβαίνει και σήμερα; Ισχυρές χώρες εκμεταλλεύονται τις ασθενέστερες και οδηγούν τους λαούς στην εξαθλίωση.

Παρακάτω αυτά που αναφέρει μας θυμίζουν πολύ έντονα την Τρόικα και ΔΝΤ (Διεθνές Νομισματικό Ταμείο), που έχουν τον απόλυτο έλεγχο των οικονομικών της χώρας μας και ζητούν περικοπές στο «κατά κεφαλήν» εισόδημα, χωρίς να υπολογίζουν τις συνέπειες στην επιβίωσή μας:

«Περιεργάζεται ο δανειστής όλες τις πράξεις του οφειλέτη, τα ταξίδια του, τις χειρονομίες του, τις επισκέψεις του, τις εμπορικές συναλλαγές του. Κι αν καμιά δυσάρεστη είδηση φτάσει, ότι δηλ. ο τάδε έπεσε στους ληστές, ή ότι φτώχεψε ξαφνικά από κάποια ατυχία, κάθεται με σταυρωμένα τα χέρια, αναστενάζει αδιάκοπα, χύνει κρυφά μαύρο δάκρυ· ξετυλίγει το χρεόγραφο, θρηνεί το χρυσάφι που αντιπροσωπεύουν οι γραμμές του, προσκομίζει το συμβόλαιο σα να ήταν ένδυμα πεθαμένου παιδιού του· μάλιστα κι από εκείνο, περισσότερη θλίψη του προκαλεί.
Αν μάλιστα συμβεί να έχει δανείσει ναυτικούς, κάθεται διαρκώς κοντά στους γιαλούς, μελετάει τις κινήσεις των ανέμων, ρωτάει επίμονα όσους καταπλέουν, μήπως ακούστηκε κανένα ναυάγιο, μήπως κινδύνεψαν πουθενά ναυτικοί; Λιώνει η ψυχή του κάτω από το βάρος των καθημερινών φροντίδων.
Σ’ έναν τέτοιον αξίζει βέβαια να ειπωθεί: σταμάτα, άνθρωπε μου, τις επικίνδυνες αυτές φροντίδες· λυτρώσου από την εξουθενωτική προσδοκία του κέρδους· πρόσεξε μήπως κυνηγώντας τόκους, δαπανήσεις το πολύτιμο κεφάλαιο που είναι ο εαυτός σου.
Ζητείς εισοδήματα και πρόσθετα πλούτη απ’ το φτωχό, κάνοντας κάτι ανάλογο μ’ αυτόν που θα ήθελε να πάρει θημωνιές σιτάρι από χωράφι που το ξέρανε ο λίβας, ή άφθονα σταφύλια από αμπέλι απ’ το οποίο πέρασε χαλαζοφόρο σύννεφο, ή παιδιά από στείρα κοιλιά ή θρεπτικό γάλα από γυναίκες που δεν έχουν γεννήσει...
Πώς θα προσευχηθείς λοιπόν, τοκογλύφε; Με τί συνείδηση θα ζητήσεις από τον Θεό κάποια ευεργεσία, εσύ που έμαθες όλο να παίρνεις και ποτέ να μη δίνεις; Ή μήπως σού διαφεύγει ότι η προσευχή σου αποτελεί υπόμνηση της δικής σου απανθρωπιάς; Ποιά συγχώρηση έδωσες και ζητάς συγγνώμη; Ποιόν ελέησες κι επικαλείσαι τον Ελεήμονα; Αλλά κι αν ακόμη προσφέρεις ελεημοσύνη, ως προϊόν απάνθρωπης εκμετάλλευσης δεν θα είναι καρπός των συμφορών των άλλων, γεμάτη δάκρυα και στεναγμούς;»

Όσον αφορά τους δανειζόμενους:
Δηλαδή εμάς. Τα λόγια του μη παραλείψουμε να τα λάβουμε υπ’ όψιν και να κατανοήσουμε πού οδηγεί ο άκρατος δανεισμός, είτε προσωπικός είτε της χώρας μας, από περιουσίες είτε ανθρώπων είτε οργανισμών, που αποκτήθηκαν από εκμετάλλευση άλλων ανθρώπων και λαών.

Αν γνώριζε ο φτωχός από πού προσφέρεις την ελεημοσύνη, δεν θα τη δεχόταν, γιατί θα αισθανόταν σα να έμελλε να γευτεί σάρκες αδελφικές και αίμα συγγενών του. Θα σού πετούσε δε κατάμουτρα τούτα τα λόγια τα γεμάτα θάρρος και φρονιμάδα:
Μη με θρέψεις, άνθρωπε, από τα δάκρυα των αδελφών μου. Μη δώσεις στο φτωχό ψωμί βγαλμένο από τους στεναγμούς των άλλων φτωχών. Μοίρασε στους συνανθρώπους σου όσα με αδικίες μάζεψες και τότε θα παραδεχτώ την ευεργεσία σου. Ποιό το όφελος, αν δημιουργείς πολλούς φτωχούς (με την εκμετάλλευση) κι ανακουφίζεις έναν (με την ελεημοσύνη); Αν δεν υπήρχε το πλήθος των τοκογλύφων (των εκμεταλλευτών γενικά), δεν θα υπήρχε ούτε η στρατιά των πεινασμένων. Ας διαλυθούν τα οργανωμένα οικονομικά συμφέροντα και όλοι θ’ αποκτήσουμε την οικονομική μας αυτάρκεια…»